Cmentarz na Pęksowym Brzyzku
- Małe Ciche
- Atrakcje
- Cmentarz na Pęksowym Brzyzku
- Adres Krupówki 1a
34-505 Zakopane - Telefon+48 182 012 665
- E-mailparafianajswrodziny@o2.pl
Ocena
Dodaj opinię- Ocena
- Dla dwojga
- Dla dzieci
- Dla dorosłych
- Dla seniorów
Wcześniej znany mieszkańcom Zakopanego jako Stary Cmentarz – pierwszy w mieście. Mniej więcej od lat '20 XX stulecia spoczywają tu niemal wyłącznie szczególnie zasłużeni dla Zakopanego, Podhala i Polski osoby – w szczególności wybitni artyści krzewiący i popularyzujący kulturę regionu. Pęksowy Brzyzek wyróżnia się jeszcze niesztampowymi, oryginalnymi nagrobkami, które same w sobie mogą stanowić dzieła sztuki.
Powstał w połowie XIX wieku na niewielkim (ok. pół hektara) fragmencie ziemi przy ulicy Kościeliskiej, tuż obok pierwszej siedzibie zakopiańskiej parafii – drewnianym kościele św. Klemensa (obecnie świątyni patronuje Matka Boska Częstochowska). Ziemię pod świątynię i nekropolię ofiarował Jan Pęksa, natomiast „brzyzek” to góralskie określenie pagórka (choć według niektórych źródeł nie chodzi o górskie klify, a granicę posiadłości) nad potokiem – opisywany cmentarz stoi nad Cichą Wodą.
Na cmentarzu znajduje się około 500 grobów, z czego blisko 250 to mogiły zasłużonych, pochowanych tu od razu po śmierci lub przeniesionych z innych nekropolii: między innymi Stanisława Witkacego (i jego ojca Stanisława Witkiewicza),Tytusa Chałubińskiego, Kornela Makuszyńskiego, Jana „Sabały” Krzeptowskiego, Antoniego Kenara, Andrzeja Chramca, Władysława Hasiora, Ireneusza Czecha, Stanisława Marusarza, Heleny Marusarzówny, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Mariusza Zaruskiego, Władysława Orkana, Beaty Obertyńskiej, Józefa Fedorowicza...
Pęksowy Brzyzek stał się też miejscem uhonorowania ofiar carskiego terroru (pomnik z 1861 r.) oraz tatrzańskich kurierów, którzy ryzykowali życie w trakcie II Wojny Światowej (pamiątkowa tablica z częścią znanych nazwisk). O wadze tego miejsca przypomina wyryte przy głównej bramie motto: „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć tracą życie” z dopiskiem „Zakopane pamięta. 1848-1948”.
Od 2013 roku parafia Najświętszej Rodziny wprowadziła opłaty za wejście na zakopiański Cmentarz Zasłużonych: 2 zł dla dorosłych, 1 zł młodzież i dzieci – zebrane środki przeznaczane są na niezbędne prace konserwatorskie. Nekropolia już od 1931 roku jest oficjalnie zabytkiem o szczególnej wartości artystycznej, kulturalnej i historycznej.
Najważniejsze miejsce pamięci w całym Zakopanem. Nekropolia, znana również jako Stary Cmentarz, już w latach ‘20 XX wieku stała się miejscem pochówku zarezerwowanym dla naprawdę ważnych, zasłużonych miastu osobistości. Takich jak Sabała, Tytus Chałubiński czy Stanisław Witkiewicz. Pęksowy Brzyzek słynie też z niezwykłych w formie, wyjątkowo pięknych nagrobków.
Opinie